تفاوت تیر و تیرچه

اصلی ترین تفاوت تیر (Beam) و تیرچه (Joist) در نوع اتصال و کاربرد آن ها می باشد. تیر اصلی یا شاه تیر، تیری است که به صورت ساده و یا برشی به ستون ها متصل می شود و عملکرد آن طوری است که بار را از تیر فرعی و یا تیرچه به ستون ها منتقل می کند و در مقابل تیرچه، تیری افقی است که بصورت ساده و یا برشی به تیرهای اصلی متصل شده و بار را به تیر اصلی منتقل می کند و به طور مستقیم به ستون ها متصل نمی شود.

تیرها که شامل تیرچه و تیر اصلی می باشند قطعات سازه ای می باشند که بارهای عمود بر محور خود را تحمل می کنند که در اثر وارد شدن این بارها در مقاطع مختلف نیروی برشی و لنگر خمشی ایجاد می شود و این نیرو ها هم شامل تمامی بارهای زنده و مرده می باشند و بار مرده شامل وزن خود تیر نیز می باشد.

به عبارت دیگر تیر، اصلی ترین عضو باربر سقف و تکیه گاه پایه ای و اصلی افقی برای یک سازه می باشد که  از تیرچه پشتیبانی کرده و وزن تیرچه ها و عناصر مختلف ساختمانی را تحمل می کند و تیرچه عضوی افقی است که در اجرای ساختمان به کار رفته و به وسیله شاه تیر حمایت می شود. در واقع همه تیرهای اصلی نوعی تیرچه محسوب می شوند اما تیرچه ها، شاه تیر و یا تیر اصلی به حساب نمی آیند.

مقایسه تیر و تیرچه

۱- اندازه تیر و تیرچه

به طور کلی می توان گفت اندازه تیر در مقایسه با اندازه تیرچه بزرگتر است اما با این حال، صرف اندازه تفاوت بین آن ها را مشخص نمی کند و در برخی مواقع چگونگی استفاده از تیرها می باشد که تیر و تیرچه را از یکدیگر جدا می کند بدین صورت که اگر تیرهایی با یک اندازه در حالت افقی به عنوان تکیه گاه اصلی استفاده شود، شاه تیر و یا تیر اصلی نامیده می شود اما اگر بصورت تکیه گاه کوچک در سازه استفاده شود تیرچه نامیده می شود.

۲- کاربرد تیر و تیرچه

کاربرد تیر و تیرچه تقریبا شبیه به همدیگر می باشد که هر دو در برابر نیروهای خمشی مقاومت می کنند. با این تفاوت که شاه تیر به عنوان تکیه گاه اصلی افقی در سازه می باشد که از تیرچه ها پشتیبانی می کند و در اشکال مختلفی همانند شکل تیرچه ها بصورت I و یا به شکل های دیگری مانند Z نیز استفاده می شوند.

۳- نوع تحمل بار تیر و تیرچه

یکی دیگر از تفاوت های مهم تیر و تیرچه در این است که تیرهای اصلی بارهای دینامیکی را که در طول زمان متغیر می باشند تحمل می کنند که این عامل، اهمیت استفاده از شاه تیر یا تیر اصلی را در صنعت ساخت و ساز بالا می برد و تیرچه ها نیز بارهای استاتیکی را که در طول زمان ثابت هستند، تحمل می کنند. ویژگی و ساختار تیرهای اصلی طوری است که قابلیت تحمل بارهای سنگین داینامیکی را به آن ها می دهد. به عنوان مثال در ساخت پل ها که تحمل بارهای دینامیکی در طول زمان اهمیت بسیار زیادی دارد استفاده از شاه تیرها نیز اهمیت بسیار زیادی به دنبال دارد.

برای آشنایی با پل پیش تنیده می‌توانید این مقاله را در بخش بلاگ در وبسایت بپتا مطالعه نمایید.

۴- وظایف تیر و تیرچه

وظیفه اصلی شاه تیر انتقال دادن بارهایی که بر روی آن قرار گرفته، به ستون ها می باشد و وظیفه اصلی تیرچه ها انتقال بار به شاه تیر می باشد. تیر های اصلی به دلیل داشتن مقاومت بالاتر خم نمی شوند اما تیرچه ها به منظور توانایی تحمل تنش های برشی معمولا خم می شوند.

انواع تیر در سازه

تیرها بسته به وظیفه و نوع باری که به آنها وارد می شود به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند و در ساخت و ساز کاربرد بسیار زیادی دارند. مهمترین آن ها عبارت اند از:

• شاه تیر
• تیرچه
• تیر نعل درگاهی
• تیرهای پیرامونی

تیر اصلی یا شاه تیر

شاه تیر عضو باربری اصلی در سقف می باشد که بارهای تیرچه ها را تحمل کرده و به ستون ها منتقل می نماید.

تیرچه

تیرچه در مقایسه با شاه تیر، تیر نسبتا سبکی است که بار سقف را به تیر اصلی یا شاه تیر انتقال می دهد.

به منظور آشنایی بیشتر با تیرچه و انواع آن می‌توانید این مقاله را در وبسایت بپتا مطالعه نمایید.

تیر نعل درگاهی

تیر نعل درگاهی تیری است که به هنگام استفاده از پنجره یا هر فضای خالی دیگر در سطح دیوار، به منظور حفظ ایستایی و انتقال وزن بالای فضای خالی یا پنجره به کار می رود. برای حفظ انسجام دیوار به هنگام زلزله طول این تیرها باید در حدود ۵۰ سانتی متر بزرگتر از عرض فضای خالی یا پنجره باشد و در صورت ایجاد چندین پنجره در کنار یکدیگر از تیر نعل درگاه سراسری استفاده می شود.

تیرهای پیرامونی

تیرهایی می باشند که در اطراف سقف قرار گرفته و همراه با بار کف، وزن دیوارهای محیطی ساختمان را هم تحمل می کنند.

انواع تیرچه

تیرچه بتنی

تیرچه بتنی (Concrete Joist) از بتن و میلگردهای فولادی تشکیل می شود که در فرایند ساخت و ساز مابین تیرچه ها از بلوک های سفالی و سیمانی استفاده می شود.

تیرچه پیش تنیده

تیرچه پیش تنیده از بتن با رده مقاومتی بالاتر و مفتول یا کابل های فولادی با مقاومت بالا ساخته می شود که معمولا به علت پیچیده بودن فرایند تولید در کارخانه ها ساخته می شوند. در فرایند تولید بتن پیش تنیده قبل از عمل بتن ریزی ابتدا کابل ها توسط جک هایی کشیده می شود و بعد از عمل آوری بتن به انداره لازم، کابل ها را آزاد می شود که در این حالت بتن تحت تنش فشاری قرار می گیرد. از تیرچه های پیش تنیده در سقف های تیرچه بلوک در مکان هایی با بار زنده و مکان های نیمه صنعتی استفاده زیادی می شود.

تیرچه پیش ساخته خرپایی

این تیرچه متشکل از خرپای فولادی و پاشنه بتنی می باشد که در دو نوع با قالب ماندگار و بدون قالب ماندگار می باشند. تیرچه پیش ساخته خرپایی از اجزای زیر تشکیل می شود:

• آرماتورهای کششی
• آرماتورهای عرضی
• آرماتور بالایی
• بتن پاشنه تیرچه
• آرماتورهای تقویتی
• آرماتور کمکی اتصال

تیرچه فندوله دار

تیرچه فندوله همان تیرچه پیش ساخته خرپایی است که برای بتن ریزی اطراف میلگرد های اصلی از قالب سفالی استفاده می شود.

تیرچه کرومیت

در ساخت تیرچه کرومیت برای بال فوقانی از دو میلگرد و بال تحتانی از یک تسمه استفاده می شود و این دو بال توسط یک میلگرد که نقش جان باز را ایفا می کند به یکدیگر متصل می شوند و در فاصله تیرچه ها از بلوک های پیش ساخته بتنی و یا سفالی استفاده می شود. تیرچه کرومیت خود ایستا بوده و به هنگام اجرا به شمع بندی نیازی ندارد و قادر به تحمل بارهای اجرایی به صورت مستقیم می باشد. در مواردی که ارتفاع طبقات زیاد بوده و هزینه شمع بندی زیادتر باشد استفاده از تیرچه کرومیت بسیار مفید و کاربردی می باشد.

اگر خواهان خرید هالوکور و تیرچه پیش تنیده هستید، از بخش محصولات سایت دیدن کنید.